ماهنامه شستی
شماره خبر : 4189
منتشر شده در مورخ : 16 آذر 1404
ساعت : 20:52
وارطان مفسر مدرنیسم

وارطان مفسر مدرنیسم

وارطان هوانسیان، با ذهن خلاقش تهران را به بوم نقاشی مدرنیسم بدل کرد. او زاده ۱۲۷۴ شمسی در تبریز است، از کودکی با نقش‌ونگار قالی‌های مادرش رویاها می‌بافت و در جوانی، پس از تحصیل در پاریس، با کوله‌باری از ایده‌های نو به ایران بازگشت. وارطان نه فقط دیوار و ستون بلکه آینده‌ای تازه برای معماری ایران ساخت.


وارطان هوانسیان، با ذهن خلاقش تهران را به بوم نقاشی مدرنیسم بدل کرد. او زاده ۱۲۷۴ شمسی در تبریز است، از کودکی با نقش‌ونگار قالی‌های مادرش رویاها می‌بافت و در جوانی، پس از تحصیل در پاریس، با کوله‌باری از ایده‌های نو به ایران بازگشت. وارطان نه فقط دیوار و ستون بلکه آینده‌ای تازه برای معماری ایران ساخت.

هوانسیان،پیشگام سبک مدرن بود و از تقلید معماری سنتی پرهیز می‌کرد و در عین حال به فرهنگ ایرانی احترام می‌گذاشت. آثارش، مانند هنرستان دختران تهران (۱۳۱۴-۱۳۱۷)، اولین بنای سبک بین‌الملل در ایران، با الهام از معماری مدرن اروپا، سادگی و کارایی را به نمایش گذاشت. کاخ سعدآباد و بانک سپه شعبه بازار، که برایشان نشان‌های افتخار گرفت، از شاهکارهای او هستند که هنوز هم شکوهشان چشم‌نواز و نفس‌گیر است.

سبک وارطان، که به «چفته وارطان» معروف شد، با پنجره‌های افقی بلند، پلکان‌های معلق، و نماهای بتنی رنگی، هویت بصری تازه‌ای به شهر داد. او در هتل فردوسی و سینما متروپل (رودکی کنونی) جسارت مدرنیسم را با نیازهای اجتماعی ایران آشتی داد. در دهه ۱۳۳۰، با تحولات مصالح و فناوری، هوانسیان طراحی‌هایش را ساده‌تر کرد، اما همچنان به اصولش وفادار ماند.
هوانسیان نه‌تنها معمار بود، بلکه با تأسیس مجله معماری نوین و مشارکت در انجمن آرشیتکت‌های ایران، به ترویج اندیشه‌های نو پرداخت. او پلی ساخت بین سنت و مدرنیته، و تأثیری ماندگار بر نسل‌های بعدی گذاشت. بناهایی مثل خانه وارطان (خانه گفتمان شهر) و ساختمان جیپ، که در فهرست آثار ملی ثبت شده‌اند، هنوز قصه‌گوی خلاقیت او هستند.

وارطان هوانسیان،با آثارش به ما آموخت که معماری فقط ساختن نیست؛ بلکه خلق هویتی است که زمان را در خود نگه می‌دارد. بناهای او، مانند تابلوهایی زنده، داستان مردی را روایت می‌کنند که با خطوط و فرم‌ها، آینده را در گذشته پیوند زد.
از مهمترین کارهای وارطان هوانسیان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
هنرستان دخترانه سوم اسفند ( 1314)
تکمیل کلوپ افسران وزارت جنگ
 مهمانخانه سابق دربند
سینما متروپل( لاله زار)،
سینما دیانا ( خیابان انقلاب) و چند سینمای دیگر
طرح مهمانخانه­‌ی ایستگاه راه آهن ( 1319)
 طرح هتل فردوسی
عمارت اصلی بانک سپه (1330)
بانک سپه شعبه بازار
 تاسیس انجمن آرشیتک­‌های ایرانی دیپلمه در بهمن 1323 و انتخاب وارطان هوانسیان و ایرج مشیری بعنوان نماینده انتشارات و تبلیغات انجمن
 پس از  تشکیل انجمن آرشیتکت­های دیپلمه ایرانی در سال 1323 انتشارشش شماره مجله آرشیتکت در 1325، وابسته به انجمن فوق و سهم بسزای وارطان هوانسیان در تشکیل و انتشار آن و مدیر مسئولی ایرج مشیری
تاسیس و انتشار 7 شماره فصلنامه‌­ی معماری نوین در سال­‌های  1340 تا 1344
 

برچسب ها : وارطان هوانسیان معمار تهران مدرنیته معماری